Upadłość przedsiębiorcy, tj. upadłość osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą nie cieszy się w ostatnim czasie zbytnią popularnością. Jak pokazują najnowsze statystyki byli przedsiębiorcy stanowią bowiem znaczny odsetek wśród dłużników, którzy w ostatnim czasie ogłaszali upadłość konsumencką. Oznacza to, że zadłużeni przedsiębiorcy uciekają od upadłości gospodarczej w upadłość konsumencką. Jeżeli chcesz dowiedzieć się co jest tego przyczyną zapraszam do lektury.

Coraz więcej niewypłacalnych firm

Trwająca pandemia koronawirusa i wprowadzone w związku z nią obostrzenia niewątpliwie przyczyniły się do pogorszenia kondycji finansowej wielu przedsiębiorców. Pandemia COVID-19 uderzyła szczególnie mocno w drobne przedsiębiorstwa, dla których zastój w gospodarce był nader dotkliwy. Przyczyną najczęściej był brak wystarczająco dużej poduszki finansowej pozwalającej na szybkie dostosowanie prowadzonej działalności do nowych realiów, przy jednoczesnym utrzymaniu płynności pomimo znacznego spadku obrotów.

Niestety wiele firm przegrało walkę z nową pandemiczną rzeczywistością. Przy czym walka ta zazwyczaj trwała przez wiele miesięcy – do samego końca. W okresie tym na ratowanie swoich biznesów przedsiębiorcy poświęcali gromadzone latami oszczędności i wyprzedawali cały posiadany majątek. Licząc przy, że koronawirus stanowi jedynie przejściowy problem i z czasem wszystko wróci do normy.

To właśnie ta wielomiesięczna walka o przetrwanie, która wydrenowała portfele przedsiębiorców skutkowała zwiększeniem popularności upadłości konsumenckiej, a nie upadłości gospodarczej.

Dlaczego przedsiębiorcy składają wniosek o upadłość konsumencką?

Jak mówi popularne powiedzenie: „jeżeli nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze”. Tak też jest w tym przypadku. Popularność upadłości konsumenckiej wśród przedsiębiorców związana jest bowiem z brakiem wystarczająco dużego majątku. Ów majątek został bowiem spożytkowany wcześniej na walkę o przetrwanie na rynku.

Do złożenia wniosku o upadłość konsumencką i przeprowadzenia konsumenckiego postępowania upadłościowego nie jest potrzebny jakikolwiek majątek. Nawet bez grosza przy duszy można uzyskać upadłość konsumencką, a co za tym idzie oddłużenie.

Tym czasem upadłość przedsiębiorcy związana jest z koniecznością posiadana znacznych środków finansowych. Koszt gospodarczych postępowań upadłościowych idą bowiem w dziesiątki tysięcy złotych. Przy czym pokrywane są one z majątku upadłego przedsiębiorcy. W razie jego braku sąd po prostu oddala wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy.

W związku z powyższym dla wielu przedsiębiorców, a zwłaszcza dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą upadłość konsumencka, upadłość konsumencką stanowi jedyną możliwość pozbycia się zadłużenia. Niewypłacalny przedsiębiorca bez wystarczająco dużego majątku nie ma bowiem co marzyć o uzyskaniu upadłości gospodarczej.

Czy upadłość przedsiębiorcy jest gorsza od upadłości konsumenckiej?

Jak wskazałem powyżej upadłość konsumencka dla wielu przedsiębiorców stanowi jedyną możliwość oddłużenia. Rezygnacja z upadłości gospodarczej nie jest zatem wynikiem ich swobodnej decyzji -wyborem najkorzystniejszej opcji. Powstaje zatem pytanie: czy były przedsiębiorca ogłaszający upadłość konsumencką jest w gorszej sytuacji niż przedsiębiorca ogłaszający upadłość gospodarczą.

Odpowiedź brzmi – nie. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej w większości przypadków jest o wiele korzystniejsze. Co istotne nie chodzi tu tylko o pieniądze, ale również o uproszczenie całej procedury. Przekłada się to bowiem na skrócenie czasu trwania postępowania upadłościowego.

Różnice miedzy upadłością przedsiębiorcy a upadłością konsumencką

Ostatnia zmiana przepisów prawa upadłościowego w zasadzie zatarła różnice pomiędzy upadłością gospodarczą osoby fizycznej a upadłością konsumencką. Jedyne co różni upadłość gospodarczą to:

• konieczność posiadania co najmniej dwóch wierzycieli;
• wymóg posiadania odpowiednio dużego majątku;
• większy stopień sformalizowania, a co za tym idzie z zasady dłuższy czas trwania postępowania upadłościowego.

Zarówno w jednym, jak i w drugim trybie upadłości obowiązują już te same zasady umarzania zadłużenia oraz udogodnienia czyniące cały proces mniej dokuczliwym dla upadłego i jego rodziny.

W obu trybach można:

• uzyskać środki na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych (więcej na ten temat TUTAJ)
• wystąpić o zmniejszenie kwoty potrąceń dokonywanych przez syndyka z otrzymywanego wynagrodzenia (więcej na ten temat TUTAJ)
• zostać w całości oddłużonym (więcej na ten temat TUTAJ).

Upadłość konsumencka tylko dla byłych przedsiębiorców

Upadłość konsumencka to „postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej”. Z tego też względu przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy faktycznie zakończyć prowadzenie działalności i ją wyrejestrować. Nie wystarczy samo zawieszenie. Najprościej rzecz ujmując, jeżeli chcesz ogłosić upadłość konsumencką z CEIDG musi zniknąć twój wpis. Po prostu musisz być byłym przedsiębiorcą.

Należy przy tym zaznaczyć, że wniosek o upadłość konsumencką może być składany zaraz po zakończeniu i wyrejestrowaniu działalności. Nie ma żadnego okresu przejściowego, który musiałby upłynąć po wykreśleniu wpisu w CEIDG. Przepisy, które wprowadzały pewien okres karencji nie obowiązują już od wielu lat.

Obowiązek złożenia wniosku o upadłość przedsiębiorcy nadal istnieje

Do 24 marca 2020 r. brak wcześniejszego wniosku o upadłość gospodarczą nie stanowi najmniejszej przeszkody na drodze do ogłoszenia upadłości konsumenckiej oraz późniejszego oddłużenia.

Niemniej ucieczka przedsiębiorcy w upadłość konsumencką wiąże się z pewnym ryzykiem, o którym należy wiedzieć. Nadal bowiem istnieją obowiązek terminowego złożenia wniosku o upadłość gospodarczą. Nadal też istnieją przepisy przewidujące konsekwencje prawne w przypadku uchybienia temu obowiązkowi.

Zgodnie z nadal obowiązującymi przepisami art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego:

Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.

W razie uchybienia powyższemu obowiązkowi osoba prowadząca jednoosobową działalnością gospodarczą musi liczyć się z możliwością orzeczenie w stosunku do niej pozbawienia – przez okres od jednego do dziesięciu lat:

• prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej

oraz

• prawa pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby.

Stosownie do treści art. 373 ust. 1 Prawa upadłościowego, powyższe konsekwencje mogą spotkać osobę, która ze swojej winy, będąc do tego zobowiązaną z mocy ustawy (patrz art. 21 ust 1 Prawa upadłościowego), nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.