Upadłość konsumencka funkcjonuje w polskim systemie prawnym już od marca 2009 r. Jednakże z uwagi na rygorystyczne przesłanki ogłoszenia upadłości oraz formalizm procesowy upadłość konsumencka stanowi w zasadzie martwą regulacje. Aby zmienić taki stan rzeczy, sejm przyjął projekt jej nowelizacji.

Upadłości konsumenckiej nieefektywna

Sejm przyjął projekt ustawy nowelizującej Prawo upadłościowe i naprawcze w zakresie regulacji upadłości konsumenckiej, która ma zastać gruntowanie zmodyfikowana. Upadłość konsumencka, która obowiązuje już przez szereg lat okazała się bowiem nieefektywna. Jak przyznało samo Ministerstwo Sprawiedliwości  z około 2,3 tyś. wniosków o upadłość konsumencką dotychczas sądy pozytywnie rozpatrzyły jedynie 87. Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy licząc od daty ogłoszenia ustawy – oczywiście pod warunkiem pozytywnego zakończenia procedury legislacyjnej. Z projektem nowelizacji upadłości konsumenckiej przyjetej przez sejm można zapoznać się TUTAJ

Upadłość konsumencka obecnie

Zbyt ostre kryteria stawiane dłużnikom sprawiły, że instytucja upadłości konsumenckiej nie przyniosła zamierzonych skutków. Na ogłoszenie upadłości konsumenckiej mogą bowiem liczyć obecnie jedynie dłużnicy, których niewypłacalność została spowodowana niezawinionymi przez nich okolicznościami (np.nieszczęśliwe wypadki powodujące utratę zdolności zarobkowych).

Ponadto do upadłości konsumenckiej dłużników zniechęcały stosunkowo wysokie koszty postępowania oraz dotkliwe konsekwencje w sferze majątkowej. Upadłość konsumencka łączy się bowiem z utrata całego posiadanego majątku, w tym zamieszkiwanych przez dłużnika nieruchomości, przy czym zakończenie całego postępowania nie skutkuje automatycznie umorzeniem pozostałych do spłaty zobowiązań.

Upadłość konsumencka według nowych przepisów

Zgodnie z treścią przyjętego przez sejm projektu zmian:

1. z upadłości konsumenckiej będzie mógł skorzystać każdy dłużnik (konsument), o ile stan niewypłacalności nie powstał na skutek jego umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa;
2. upadłość konsumencka jest dopuszczalna raz na 10 lat;
3. upadłość konsumencka może zostać ogłoszona już w stosunku do posiadaczy jednego długu (np. kredyt hipoteczny);
4. opłata sądowa od wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej została obniżona do kwoty 30 zł;
5. jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego zostają one pokryte tymczasowo przez Skarb Państw;
6. sprzedaży majątku (posiadanych ruchomości) może dokonać sam dłużnik, który w tym zakresie działa jako pełnomocnik syndyka;
7. ze sprzedaży nieruchomości, która zaspokaja potrzeby mieszkaniowe dłużnika, dłużnik może otrzymać kwotę potrzebną na wynajęcie mieszkania nawet przez okres 24 miesięcy;
8. dłużnik ma możliwość zawarcia z wierzycielami układu, na mocy którego zachowa ważne dla niego składniki majątku, jak choćby mieszkanie;
9. umorzenie zobowiązań dłużnika może nastąpić nawet bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, tj. gdy nie ma środków na dokonania jakichkolwiek spłat.