Spadek zazwyczaj kojarzy się nam ze znaczną sumą pieniędzy, czy też z wartościową nieruchomością. Dlatego też perspektywa jego przyjęcia i szybkiego wzbogacenia się wielu osobom przysłania fakt, że dziedziczy się nie tylko aktywa, ale i długi spadkodawcy, które mogę doprowadzić spadkobiercę do niewypłacalności. Jeżeli zdarzy się już, że przez niefrasobliwe przyjęcie spadku wpędzimy się w długi, możemy spróbować pozbyć się ich bez konieczności ogłaszania własnej upadłości konsumenckiej.

Wszystko za sprawą art. 7 Pr. up., który daje możliwość ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną również po jego śmierci. Należy przy tym pamiętać, że statusu przedsiębiorcy nie posiada wspólnik w spółce osobowej, jak i partner spółki partnerskiej. Przedsiębiorcą będzie natomiast osoba, która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą mimo braku dopełnienia obowiązku rejestracji.

Wniosek o ogłoszenie upadłości może zostać złożony jedynie w ciągu roku licząc od daty śmierci spadkodawcy. Ów termin nie podlega przywróceniu ani przedłużeniu.

Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości może wystąpić każdy spadkobierca, niezależnie od tytuły powołania do spadku, tj. bez względu na to czy spadek odziedziczył na mocy samej ustawy, czy też testamentu. Osoba żądająca ogłoszenia upadłości zmarłego dłużnika jako jego spadkobierca nie musi przedstawiać postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, czy też notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Niemniej załączenie do wniosku rzeczonych dokumentów pozwoli rozwiać wszelkie ewentualne wątpliwości sądu.

Ponadto z wnioskiem może wystąpić:
1) wierzyciel zmarłego przedsiębiorcy;
2) małżonek zmarłego przedsiębiorcy, chociażby nie dziedziczył spadku;
3) dziecko zmarłego przedsiębiorcy, chociażby nie dziedziczyło spadku;
4) rodzic zmarłego przedsiębiorcy, chociażby nie dziedziczył spadku.

Uprawienia do złożenia wniosku nie mają natomiast osoby, na rzecz których został uczyniony zapis (zwykły albo windykacyjny). Oczywiście o ile nie należą one jednocześnie do wskazanego powyżej grona osób.

Problem powstaje, gdy spadkodawca nie był przedsiębiorcą. Rodzi się bowiem pytanie: czy na podstawie art. 7 Pr. up. można ogłosić upadłość spadkodawcy niebędącego przedsiębiorcą. W mojej ocenie, skoro osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej posiada zdolność upadłościową, a art. 7 Pr. up. nie został wprost wyłączony ze stosowania przez przepisy regulujące upadłość konsumencką, to można przyjąć, że dopuszczalnym jest wszczęcie postępowania upadłościowego również co do spadkodawcy niebędącego przedsiębiorcą. Niestety zagadnienie to nie było dotychczas podnoszone i omawiane w żadnym komentarzu. Nie udało mi się też dotrzeć do żadnej innej literatury prawniczej, w której byłaby ona roztrząsana. Zatem na chwilę obecną jest to jedynie moje osobiste stanowisko, z którym nie każdy musi się zgodzić.