Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego dłużnika staje się masą upadłości, która zasadniczo służy zaspokojeniu jego wierzycieli. Dotyczy to majątku należący do dłużnika w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabytego przez niego w toku postępowania upadłościowego, w tym w drodze dziedziczenia.
Zarówno w przypadku dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego, spadek, do otwarcia którego doszło po ogłoszeniu upadłości, w całości wchodzi do masy upadłości. Przy czym odbywa się to bez składania oświadczenia o jego przyjęciu. Spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że odpowiedzialność za długi spadkowe ograniczona jest tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Ewentualne oświadczenie dłużnika o odrzuceniu spadku jest bezskuteczne w stosunku do masy upadłości.
To samo dotyczy sytuacji gdy otwarcie spadku miało miejsce jeszcze przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej i do tego momentu nie upłynął termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – wynoszący sześć miesięcy licząc od dnia, kiedy spadkobierca dowiedział się o powołaniu do spadku – którego dłużnik nie złożył. Jeżeli natomiast przed datą ogłoszenia upadłości złożył on już oświadczenie co do sposobu przyjęcia spadku, to oświadczenie to pozostaje w mocy, choćby majątek, który został przyjęty wprost (tj. bez ograniczenia za długi spadkowe) był obciążony długami.
W przypadku gdy termin do złożenia oświadczenia co do przyjęcia spadku upłynął bezskutecznie przed ogłoszeniem upadłości, to przyjęcie spadku następuje wprost Jedynie w przypadku gdy jeden ze pozostałych spadkobierców przyjął wcześniej spadek z dobrodziejstwem inwentarza, to przyjęcie spadku przez upadłego dłużnika również następuje z dobrodziejstwem inwentarza
Powyższe zasady odnoszą się odpowiednio do zapisu (rozrządzenia testamentowego) na rzecz upadłego dłużnika. Zapisany przedmiot wchodzi do masy upadłości z mocy prawa, a roszczeń z tego tytułu dochodzi już syndyk.
Spadek może jednak zostać wyłączony z masy upadłości przez sędziego-komisarza gdy w jego skład wchodzą wierzytelności i prawa wątpliwe co do istnienia lub możliwości ich wykonania. To samo dotyczy sytuacji, gdy składniki majątkowe wchodzące do spadku są trudno zbywalne albo z innych przyczyn wejście spadku do masy upadłości nie byłoby korzystne dla postępowania upadłościowego. Na postanowienie w przedmiocie wyłączenia spadku z masy upadłości przysługuje zażalenie zarówno upadłemu, jak i wierzycielom.
Jeżeli spadek zostanie wyłączony z masy upadłości oświadczenie o jego przyjęciu lub odrzuceniu składa już sam upadły, wedle własnego uznania. Przy czym termin do złożenia rzeczonego oświadczenia zaczyna biec dopiero od chwili uprawomocnienia się postanowienia o wyłączeniu spadku z masy upadłości. Jeżeli termin do złożenia oświadczenie zaczął biec jeszcze przed data ogłoszeni upadłości, to po wyłączeniu spadku z masy upadłości rozpoczyna on swój bieg na nowo, a co za tym idzie wynosi on kolejne sześć miesięcy.
A co w sytuacji jeżeli upadły złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku, ale w związku z tym że był w ustawowej wspólności małżeńskiej długi i tak go obciążają, a do masy upadłości w wyniku odrzucenia spadku weszła tylko część wspólnego majątku. Czy czynność tę może rozpatrywać w kategorii czynności bezskutecznych wobec masy upadłości. Jeżeli takt tow jakiej grupie (bezskutecznych z mocy prawa, względnie bezskutecznych czy wymagających wytoczenie powództwa o stwierdzenie bezskuteczności?)
Nie bardzo rozumiem pytanie. Odrzucenie spadku nie ma żadnego wpływu na stopień zadłużenia spadkobiercy, jeżeli i tak odpowiada on za zobowiązania spadkodawcy osobiście jako np. poręczyciel czy współkredytobiorca. O przypadkach uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne co do masy upadłości napisałem w powyższym artykule. Ponadto katalog czynności, które będą uznane za bezskuteczne w stosunku do masy upadłości można znaleźć TUTAJ.