Zgodnie z art. 4911 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze upadłość konsumencka może zostać ogłoszona w stosunku do „osób fizycznych, których upadłości nie można ogłosić zgodnie z przepisami działu II tytułu I części pierwszej.” W związku z powyższym podstawowym warunkiem ubiegania się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest nieposiadanie statusu przedsiębiorcy. Dla przedsiębiorców ustawodawca przewidział bowiem ogólny tryb postępowania upadłościowego.
Upadłość konsumencka dla byłego przedsiębiorcy
Upadłość konsumencka może być ogłoszona w stosunku do osoby fizycznej, która prowadziła wcześniej działalność gospodarczą. Jest to możliwe pod warunkiem, że od zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej upłynął 1 rok. Termin ten liczony jest od dani wykreślenia osoby fizycznej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Należy zaznaczyć, że konsumenckiej zdolności upadłościowej nie posiada osoba fizyczna, która pomimo braku wpisu we właściwym rejestrze faktycznie prowadzi działalność gospodarczą. Taka osoba posiada bowiem ogólną zdolność upadłościową.
Upadłość konsumencka nie dla wspólników spółek osobowych
Upadłość konsumencka nie ma zastosowania do osób fizycznych będących wspólnikami w handlowych spółkach osobowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem. Konsumenckiej zdolności upadłościowej nie posiadają zatem:
- wszyscy wspólnicy w spółce jawnej, partnerskiej oraz komplementariusze w spółce komandytowej;
- odpowiedzialni komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej;
- komandytariusze i akcjonariusze w spółce komandytowo-akcyjnej odpowiadający jak komplementariusze.
Upadłość konsumencka w stosunku do wyżej wskazanych osób fizycznych będzie mogła zostać ogłoszona po upływie 1 roku od daty utrata członkostwa w spółce. Przy czym termin ten liczony jest nie od dnia faktycznego wystąpienia ze spółki, ale od daty zamieszczenia stosownego wpisu we właściwym rejestrze.
Osoba ubezwłasnowolniona, nieletni i niepełnoletni
Upadłość konsumencka może zostać ogłoszona również w stosunku do osoby ubezwłasnowolnionej, nieletniej oraz niepełnoletniej. Przepisy regulujące upadłość konsumencką nie przewidują bowiem wymogu posiadania pełnej zdolności do czynności prawnej. Zatem konsumencką zdolność upadłościową posiadają zarówno osoby, które w ogóle nie mają zdolności do czynności prawnych, jak i te, których zdolność do czynności prawnych jest ograniczona.
Za osoby takie w postępowaniu upadłościowym będzie działał odpowiednio opiekun albo kurator. Należy przy tym zaznaczyć, że opiekun bądź kurator chcący złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej osoby ubezwłasnowolnionej częściowo albo całkowicie musi wcześniej uzyskać zgodę właściwego sądu rodzinnego.
Rodzaj długu jest bez znaczenia
Dla konsumenckiej zdolności upadłościowej nie ma znaczenia źródło długu. W konsumenckim postępowaniu upadłościowym biorą bowiem udział wszystkie długi danego konsumenta, tj. nie tylko zobowiązania związane ze sferą prywatną (np. z tytułu kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania) ale również zobowiązania powstałe w związku z wcześniej prowadzoną działalnością gospodarczą. Zatem okoliczność, że większość posiadanych zobowiązań została zaciągnięta przez konsumenta w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie będzie stanowiła przeszkody w ogłoszeniu upadłości konsumenckiej.
Podsumowanie
Reasumując wszystkie powyższe uwagi konsumencką zdolność upadłościową posiada:
1) osoba fizyczna, która zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej, jeśli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru upłynął rok;
2) osoba fizyczna, która zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej nieujawnionej w żadnym rejestrze, jeśli od dnia zakończenia działalności upłynął rok;
3) wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie prowadzący samodzielnej działalności gospodarczej;
4) akcjonariusz w spółce akcyjnej nie prowadzący samodzielnej działalności gospodarczej;
5) komandytariusz i akcjonariusz w spółce komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej, jednakże pod warunkiem, że nie odpowiadają za zobowiązania spółki jak komplementariusze i nie prowadzą samodzielnej działalności gospodarczej;
6) były wspólnik osobowej spółki handlowej (spółka jawna, spółka partnerska) po upływie 1 roku od daty utrata członkostwa w spółce.
A co z tzw.dzialalnoscia zawodowa?czy osoba wykonujaca wolny zawod w ramach umowy zlecenia albo umowy o prace moze oglosic upadlosc konsumencka?
Jak najbardziej tak. Przeszkodę stanowi jedynie wpis w CEIDG.
Witam uprzejmie,
interesuje mnie z której podstawy prawnej wynika, że upadły nie może prowadzić działalności gosp. od co najmniej roku, że by sąd ogłosił upadłość?
Wynika to z przepisów art. 491(1) w zw. z art. 8 ust. 1 puin. Zgodnie z treścią art. 491(1) puin upadłość konsumencka może zostać ogłoszona jedynie w stosunku do „osób fizycznych, których upadłości nie można ogłosić zgodnie z przepisami działu II tytułu I części pierwszej.” Zgodnie zaś z art. 8 ust 1 puin (tj. „przepisami działu II tytułu I części pierwszej”, o których mowa w art. 491(1) puin) osoba fizyczna, która prowadziła działalność gospodarczą może ogłosić upadłość na zasadach ogólnych jeszcze przez okres 1 roku od chwili wykreślenia z rejestru. Zatem a contrario – konsumencka zdolność upadłościowa przysługuje osobie prowadzącej wcześniej działalność gospodarczą dopiero po upływie ww. rocznego okresu.
Witam,
jeśli mam zawieszoną działalność gospodarczą to mogę ogłosić upadłość czy najpierw muszę całkowicie zakończyć działalność i poczekać rok?
Najpierw musi Pani całkowicie zakończyć działalność i odczekać rok. Termin ten liczony jest bowiem od dani wykreślenia osoby fizycznej z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Samo zawieszenie działalności gospodarczej niestety nie daje możliwości ubiegania się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Jednakże według dr Anny Rachwał (UJ) w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej jest możliwe ogłoszenie upadłości konsumenckiej ze względu na to, iż PUIN odnosi się wyłącznie do przedsiębiorców w rozumieniu KC (oczywiście chyba, że ustawa stanowi inaczej), który nie zna pojęcia zawieszenia prowadzenia działalności gospodarcze.
Nie zgadzam się z tym poglądem i wątpię by zyskał on uznanie w orzecznictwie i doktrynie. Stoi on bowiem w sprzeczności do poglądów wyrażonych we wszystkich komentarzach prawa upadłościowego i naprawczego, tj. w komentarzu Piotra Zimmermana, komentarzu Stanisława Gurgula oraz Rafała Adamusa.
Co w takim razie, jeśli dana osoba tylko figuruje w CDEIG, od np. 5 lat nie wykonuje żadnych czynności gospodarczych, czyli w sposób ciągły i zorganizowany, zaś posiada tylko jednego wierzyciela tj bank w którym zaciagnela kredyt hipoteczny. Czy nie byłoby absurdem aby nie mogła ona skorzystać z upadłości konsumenckiej. Idąc Pana tokiem rozumowania wyłącznie wpis do CDEIG determinuje ocenę czy ktoś jest przedsiębiorcą w rozumieniu kodeksu cywilnego…
Przepisów regulujących upadłość konsumencką „nie interesuje” to czy ktoś jest przedsiębiorcą w rozumieniu jakiejkolwiek definicji, ukutej w jakiejkolwiek ustawie, czy też nie. Co więcej w regulacji tej nie używa się pojęcia konsumenta. Znaczenie ma tylko to, czy osoba fizyczna ma zdolność do upadłości dla przedsiębiorców czy też nie. Więcej na ten temat można przeczytać TUTAJ.
Poproszę o linka do moim zdaniem bardzo trafnego co do zasady stanowiska dr Rachwał
Niestety nie mogę pomóc ponieważ nie widziałem nigdzie w internecie publikacji dr Rachwał na ten temat. Zresztą jedynie słyszałem o istnieniu takiego poglądu i nie miałem okazji zapoznać się z jego uzasadnieniem.
Witam,
czy upadłość konsumencka można przeprowadzić dla byłego przedsiębiorcy (działalność wykreślona z CEIDG w 2012 roku), który przed likwidacją działalności w 2012 roku nie zgłosił wniosku o upadłość przedsiębiorcy? Z informacji dostępnych w internecie widnieje, że istnieje przy nowej upadłości konsumenckiej taki wymóg względem byłych przedsiębiorców (zgłoszenie niewypłacalności przedsiębiorcy do 7 dni o jej zaistnienia), a przy likwidacji firmy w 2012 roku nikt o takiej konieczności nie informował.
Z góry dziekuję za odpowiedź.
Rzeczywiście brak złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez przedsiębiorcę ogranicza możliwość późniejszego ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Jest to bowiem jedna z przesłanek oddalenia wniosku o upadłość konsumencką. Przy czym nie ma ona charakteru bezwzględnego i jeżeli wykaże się, że za ogłoszeniem upadłości konsumenckiej przemawiają względy słuszności lub względny humanitarne, sąd nie powinien oddalić z tego powodu wniosku o upadłość konsumencką.
Dziękuję za odpowiedź. Proszę jeszcze o jedna informację. Czy we wniosku o upadłość konsumencką podaje się historię spłat dotyczących danego zadłużenia (danego kredytu) i jeśli tak to czy przyjmuje się jakiś czasookres historii spłat, np. ostatnie 6 miesięcy, ostatni rok itd.
Pozdrawiam
Nie ma takiego wymogu. Niemniej można w ten sposób wykazać, że zaciągając zobowiązania miało się zdolność do ich spłaty, a stan niewypłacalności powstał dopiero w późniejszym czasie, na skutek okoliczności przez nas niezawinionych i nie stanowiących wyniku rażącego niedbalstwa.
Szanowny Panie Michale,
Mam ciężką sytuację i potrzebuję porady.
Mam również na imię Michał (28lat) i jestem wspólnikiem razem z Ojcem w spółce jawnej. Niestety kilka dni temu u Ojca zdiagnozowano raka płuc w zaawansowanym stadium. Firma ma kilkumilionowe długi, które są nie do pokrycia mimo kilku nieruchomości, które mamy. W skład firmy wchodziły dwie działalności: deweloperska (główna) oraz hotelarska. Ja odpowiedzialny jestem tylko za hotel i nie jestem w stanie pociągnąć całej firmy aby wyprowadzić ją na prostą. Zakładając najczarniejszy scenariusz, czyli wierzyciele nie są zaspokojeni z majątku firmy, ja nie posiadam majątku osobistego, więc nie mam również możliwości spłaty. Moje pytanie brzmi co dalej? Czy przysługuje mi upadłość konsumencka czy zostaje z długami do końca życia? Czy jest szansa żebym powrócił do społeczeństwa, otworzył działalność i dostał jakiś kredyt? Jak powinienem poprowadzić sprawę upadłości, likwidacji? O czym powinienem pamiętać podczas tego procesu?
Z góry dziękuję za szybką odpowiedź.
Upadłość konsumencka nie ma zastosowania do osób fizycznych będących wspólnikami w handlowych spółkach osobowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, czyli m.in. do wspólników spółki jawnej. Upadłość konsumencka w stosunku do wyżej wskazanych osób fizycznych będzie mogła zostać ogłoszona po upływie 1 roku od daty utrata członkostwa w spółce. Przy czym termin ten liczony jest nie od dnia faktycznego wystąpienia ze spółki, ale od daty zamieszczenia stosownego wpisu we właściwym rejestrze.
Co więcej, aby nie zablokować sobie w przyszłości możliwości ogłoszenia upadłości konsumenckiej powinien Pan złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości na zasadach ogólnych.
Witam Panie Michale,
od 1 marca 2014 r. mam zawieszona działalność, czy w takim wypadku mogę złożyć wniosek o upadłość konsumencką skoro juz od prawie roku nie wykonuje tej działalności?
Od 2013 jestem na rencie, choroba nowotworowa i niedowład prawostronny nie pozwalaja na podjecie pracy, za czym idzie nie spłacam zaciągniętego kredytu. Czy jakoś to można rozwiązać?
Proszę bardzo o odpowiedź, pozdrawiam
Niestety z zawieszoną działalnością gospodarczą nie można złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Musi zostać Pani wykreślona z rejestru. Dopiero po upływie roku od wykreślenia nabywa Pani zdolność do ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Więcej na ten temat można przeczytać TUTAJ
Jeszcze jedno. Kredyt zaciągnęłam jeszcze długo przed założeniem działalności, czy w tym przypadku sytuacja sie zmienia?
W mojej ocenie nie.
A co z rolnikami? Czy rolnik może ogłosić upadłość konsumencką?
Rolnik również, ale nie w każdym przypadku. Więcej na ten temat TUTAJ
A co z sytuacją, gdy lekarz prowadzi działalność gospodarczą osobistą (gabinet) i z jej tytułu nie ma wielkich zobowiązań, natomiast zaciągnął kredyty (także frankowe) osobiście i już nie jest w stanie ich spłacać to jak ogłosić upadłość? Bardzo proszę o odpowiedź i podpowiedź.
Przepisy prawa upadłościowego i naprawczego nie dzielą zobowiązań na zobowiązania prywatne oraz zobowiązania z działalności gospodarczej. Jeżeli prowadzi Pan działalność gospodarczą, to niezależnie od tego jakie zobowiązania są niespłacane, w grę wchodzi jedynie upadłość na zasadach ogólnych przewidziana dla przedsiębiorców. Zaniechanie terminowego złożenia wniosku o upadłość na zasadach ogólnych, będzie stanowiło w przyszłości przeszkodę dla ogłoszenia upadłości dla konsumentów.
Witam. Czy jeśli od 2 lat mam zawieszoną działalność gospodarczą to czy mam szanse na ogłoszenie upadłości na zasadach ogólnych dla przedsiębiorcy? to znaczy czy dwuletnie zawieszenie nie koliduje z warunkiem dotrzymania krótkiego terminu od powstania zadłużenia do złożenia wniosku o upadłość.
Tak długo jak działalność gospodarcza nie została zakończona I wyrejestrowana nie ma możliwości złożenia wniosku o upadłość konsumencką. Zawieszenie działalności nie ma żadnego znaczenie. Działalność musi zostać zakończona i wyrejestrowana, a do wyrejestrowani działalności musi upłynąć przynajmniej rok.
Wyrejestrowałam działalność gospodarczą prawie 6 lat temu. W tej chwili razem z mężem pracujemy na etatach. Mąż jest bardzo chory(serce) przebywa już 2 miesiąć na zwolnieniu. Posiadamy kredyt hipoteczny, odnawialny oraz kilka chwilówek. Nie stać nas w tej chwili na płacenie rat. Czy mogę złożyć wniosek o upadłość konsumencką?
Wskazane okoliczności nie stoją temu na przeszkodzie. Problem mogą stanowić chwilówki i brak wcześniejszego wniosku o upadłość dla przedsiębiorców. Niemniej w tym ostatnim przypadku z powodu choroby można się powoływać na względy humanitarne.