Alimenty w upadłości konsumenckiej są tematem sporej części zapytań, które otrzymuje od czytelników bloga. Dlatego też pomimo, że zobowiązaniom alimentacyjnym poświęciłem już trzy wpisy i wydaje mi się, że temat ten został w zupełności wyczerpany, postanowiłem opublikować jeszcze jeden zbiorczy artykuł, który kompleksowo odpowie na wszelkie potencjalne pytania zarówno ze strony dłużników alimentacyjnych, jak i osób, na których rzecz alimenty są lub będą zasądzone.

Jak wypłacane są alimenty w upadłości konsumenckiej?

Alimenty należne za czas po ogłoszeniu upadłości

Alimenty w upadłości konsumenckiej za czas po ogłoszeniu upadłości nie podlegają kapitalizacji i nie są umieszczane na liście wierzytelności (art. 249 ust. 4 Pr. up.)

Po ogłoszeniu upadłości zobowiązania alimentacyjne ciążące na upadłym wypłaca syndyk zgodnie z terminami ich płatności wynikającymi z wyroku sądu albo umowy. Przy czym dotyczy to jedynie bieżących alimentów, tj. przypadających za okres już po ogłoszeniu upadłości (art. 343 ust. 2 Pr. up.).

Są przy tym pewne ograniczenia:

• Zasobność masy upadłości

• • syndyk wypłaca bieżące alimenty, o ile fundusze masy upadłości na to pozwalają. Czyli jeżeli syndyk posiada na to środki pieniężne. Środki te pochodzą m.in. z potrąceń dokonywanych z wynagrodzenia otrzymywanego przez upadłego oraz ze sprzedaży jego majątku. Jeżeli nie będzie żadnych wpływów do masy upadłości, to syndyk nie będzie wypłacał alimentów. Nie są one pokrywane w żadnej mierze przez Skarb Państwa.
  • alimenty z zasady mają pierwszeństwo przed innymi zobowiązaniami dłużnika. Jednakże przed alimentami na bieżąco zaspokajane są koszty postępowania upadłościowego oraz pozostałe zobowiązania masy upadłości. Dopiero to co zostanie przeznaczane jest na wypłatę alimentów.

• Kwota
  • jeżeli w masie upadłości są na to środki syndyk wypłaca alimenty w kwocie wynikającej z wyroku sądu albo umowy. Przy czym kwota każdorazowej wypłaty dl każdego z uprawnionych nie może przekraczać kwoty minimalnego wynagrodzenia za prace.
• Czas
  • jeżeli postępowanie prowadzone jest w trybie uproszczonym, syndyk wypłaca alimenty do czasu wydania postanowienia w przedmiocie planu spłaty wierzycieli. W przypadku postępowania prowadzonego na zasadach ogólnych – do dnia sporządzenia ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości.

Kto płaci alimenty w upadłości konsumenckiej? Szybka odpowiedna moim kanale YouTube.

Nie podlegają w ogóle zaspokojeniu z funduszów masy upadłości:

• alimenty przypadające za okres po sporządzeniu ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości (dot. postępowania prowadzonego na zasadach ogólnych),
• alimenty powstałe wcześniej w toku postępowania upadłościowego, ale przekraczające kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• alimenty niezaspokojone w toku postępowania z powodu ubóstwa masy upadłości. 

Alimenty należne za czas przed ogłoszeniu upadłości

Należności alimentacyjne przypadające za czas przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej są zaspokajane wyłączenie w drodze podziału funduszów masy upadłości w pierwszej kategorii (art. 342 ust. 1 pkt 1 Pr. up.). Nie ma przy tym jakichkolwiek ograniczeń. Oczywiście poza zasobnością masy upadłości.

Pierwszeństwo należności alimentacyjnych przy sprzedaży nieruchomości

W razie sprzedaży:

• nieruchomości
• prawa użytkowania wieczystego
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
• statku morskiego wpisanego do rejestru okrętowego

przed zaspokojeniem wierzytelności zabezpieczonych hipoteką albo hipoteką morską oraz innych praw, w tym praw i roszczeń osobistych, które ciążyły na przedmiocie sprzedaży i które w wyniku sprzedaży wygasły

• • w pierwszej kolejności zaspokajane są m.in. zobowiązania alimentacyjne przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości. Oczywiście do wysokości wynikających ze wspomnianych wcześniej ograniczeń.

Wszczęcie postępowania sądowego o zasądzenie lub podwyższenie alimentów

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie stanowi przeszkody na drodze do wytoczenia przeciwko upadłemu powództwa o zasądzenie , jaki i podwyższenie alimentów. Postępowanie przed sądem rodzinnym prowadzone jest niezależnie od przebiegu postępowania upadłościowego.

Nie ma również żadnych przeszkód aby w toku postępowania upadłościowego upadły wystąpił z powództwem o obniżenie alimentów.

Co do zasady po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu (art. 144 ust. 1 Pr. up.). Jednakże tego typu sprawy toczą się wyłącznie z udziałem upadłego. Syndyk w nich nie uczestniczy (art. 144 ust. 3 Pr. up.).

Czy można złożyć pozew o alimenty od upadłego? Szybka odpowiedna moim kanale YouTube.

Egzekucja alimentów po ogłoszeniu upadłości

Od dnia ogłoszenia upadłości wszczęcie postępowania egzekucyjnego co do majątku wchodzącego w skład masy upadłości jest niedopuszczalne (art. 146 ust 3 Pr. up.). Jak już wskazano powyżej z pewnymi ograniczeniami są one zaspokajane na bieżąco przez syndyka.

Przepisy dopuszczają jedynie wszczęcie postępowania zabezpieczającego roszczenia alimentacyjne.

Zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego

Jak wskazano powyżej zobowiązania alimentacyjne są na uprzywilejowanej pozycji w stosunku do pozostałych zobowiązań. Z tego tez względu, aby móc przeciwdziałać ewentualnym nadużyciom, od 24 marca 2020 r. syndyk ma prawo żądać zmiany orzeczenia lub umowy, które w jego ocenie nakładają na upadłego alimenty w zawyżonej kwocie, czy nawet nienależne (art. 144 ust. 4 Pr. up.).

Przy czym należy podkreślić, że przepisy nie określiły żadnych przesłanek uzasadniających takie działanie ze strony syndyka. Tym samym ich podjęcie jest zależne wyłącznie od decyzji syndyka. Poprzedzonej oczywiście analizą, czy doszło do nadużycia prawa do alimentów.

W przypadku alimentów wynikających z orzeczenia sądu syndyk musi wnieść pozew o obniżenie lub uchylenie. Tym samym ostatecznie decyzja należy do sądu rodzinnego.

Czy możliwa jest zmiana alimentów przez syndyka lub ich uchylenie? Szybka odpowiedna moim kanale YouTube.

Władza rodzicielka a ogłoszenie upadłości

Ogłoszenie upadłości nie stanowi podstawy do ograniczenia lub odebrania władzy rodzicielskiej. Nie stanowi to podstawy do odbierania dzieci upadłemu. Żaden przepis Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jak i jakiejkolwiek innej ustawy nie daje takiej możliwości.

Temat ten poruszam jedynie dlatego, że dochodzą mnie słuchy, iż niektórzy dłużnicy – zwłaszcza matki samotnie wychowujące dzieci – słyszą takie groźby ze strony pracowników firm windykacyjnych.

Czy jest możliwe odebranie dzieci na skutek ogłoszenia upadłości? Szybka odpowiedna moim kanale YouTube.