Czy zmiana alimentów przez syndyka jest realnym zagrożeniem? Czy syndyk może zmniejszyć ich wysokość, albo co gorsza, uchylić? Zobowiązania alimentacyjne korzystają bowiem ze szczególnego uprzywilejowania, zarówno w postępowaniu egzekucyjnym, jak i postępowaniu upadłościowym. Ta uprzywilejowana pozycja w stosunku do innych zobowiązań stanowi częstą przyczynę różnego rodzaju nadużyć, tak ze strony dłużnika, jak i samego wierzyciela alimentacyjnego.

Czy możliwa jest zmiana alimentów przez syndyka?

Zmiana wyroku alimentacyjnego przez syndyka

Mianowicie zgodnie z nowymi przepisami art. 144 ust. 4 Prawa upadłościowego syndyk będzie mógł wystąpić z żądaniem zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Jak wskazuje się w uzasadnieniu do projektu upadłości konsumenckiej 2020, uprawnienie to ma umożliwić syndykowi skuteczne podejmowanie starań „o korektę decyzji ustalających zobowiązania alimentacyjne, które przy ich podejmowaniu mogły nie uwzględniać złożoności sytuacji upadłego i jego ogólnego stanu zadłużenia.” Nie są jednak znane żadne szczegóły dotyczące tryby dokonywania owej „korekty”. Możliwe, że będzie ona odbywać się w trybie wytaczanego przez syndyka powództwa o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego lub zmniejszenie jego wysokości. Niestety na chwile obecną jest to jedynie moja luźna interpretacja i prawdę mówiąc próżno szukać podstaw do tego typu działań w innych przepisach. Dlatego też niewykluczone, że powyższe przepisy okażą się martwe – czas pokaże.

Obecny stan prawny

Aktualnie, pomimo, że wysokość alimentów wpływa zarówno na stan masy upadłości, jak i na wysokość oraz możliwość ustalenia spłat w ramach planu spłaty wierzycie, syndycy nie mają żadnych uprawnień do kwestionowania wyroków zasądzających alimenty.

Co więcej, jak już wskazywałem we wpisie Zasądzenie alimentów po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej samo wszczęcie postępowania upadłościowego nie stanowi jakiejkolwiek przeszkody w uzyskaniu wyroku zasądzającego alimenty, jak i zmieniającego ich dotychczasową wysokość. Postępowanie sądowe o zasądzenie alimentów, jak i o ich podwyższenie może zostać wszczęte w każdym czasie. Ponieważ nie stosuje się tu ogólnych zasad dotyczących prowadzenia postępowań sądowych po ogłoszeniu upadłości, sprawy o alimenty prowadzone są bez jakiegokolwiek udziału, a co za tym idzie kontroli syndyka. Występuje w nich wyłącznie sam upadły i to bez względy na to czy jest pozywany, czy też osobą pozywaną – sprawach o alimenty syndyk nie może pozywać, ani być pozywanym.

Tymczasem syndyk będąc związanym wyrokiem zasądzającym alimenty jest obowiązany do ich wypłaty. Oczywiście o ile w masie upadłości są na to środki i w granicach określonych przepisami. Więcej na ten temat we wpisie Wypłata alimentów po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. 

Natomiast przy ustalaniu planu spłat wierzycieli sąd musi brać pod uwagę m.in. konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, a zwłaszcza możliwość wszczęcie przeciwko upadłemu postępowania egzekucyjnego w celu dochodzenia zobowiązań alimentacyjnego w razie powstania zaległości w ich płatności.

Więcej skondensowanej wiedzy na temat zobowiązań alimentacyjnych po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej znajdziesz w artykule:

Alimenty w upadłości konsumenckiej