Prawomocność planu spłaty wierzycieli decyduje o dacie rozpoczęcia jego wykonywania. Terminowe dokonywanie spłat na rzecz wierzycieli warunkuje zaś umorzenie przez sąd pozostałych zobowiązań niezaspokojonych w toku postępowania upadłościowego, czyli pełne oddłużenie. Dlatego też ustalenie daty uprawomocnienia się postanowienia ustalającego plan spłaty wierzycieli jest bardzo istotna dla upadłego. Niestety w praktyce bywają z tym spore trudności.

Rozpoczęcie wykonywania planu spłaty wierzycieli

Ustalając plan spłaty wierzycieli sąd zawsze określa w treści postanowienia moment rozpoczęcia jego wykonywania. Przy czym nie odbywa się to poprzez proste wskazanie dokładnej daty – chociaż i z takimi przypadkami się spotkałem.

Z reguły wskazywany jest jedynie sposób jej ustalenia, zawierający odniesienie do daty uprawomocnienia się postanowienia ustalającego plan spłaty wierzycieli.

Najczęściej termin płatności pierwszej raty planu spłaty wierzycieli określany jest następująco:

„(…)raty płatne do 15 dnia każdego miesiąca, przy czym pierwsza płatność nastąpi w następnym miesiącu kalendarzowym po miesięcy, w który uprawomocniło się postanowienie.”

albo

„(…) w ratach płatnych w terminach do dwudziestego ósmego dnia każdego kolejnego miesiąca, począwszy od drugiego miesiąca kalendarzowego przypadającego po dacie uprawomocnienia się niniejszego postanowienia.”

Oczywiście można spotkać się i z innymi określeniami terminu rozpoczęcia wykonywania planu spłaty wierzycieli. Za najtrafniejsze uważam poniższe:

„(…) raty będą płatne do 15 dni każdego miesiąca, przy czym pierwsza płatność nastąpi w drugim miesiącu od otrzymania postanowienia o ustaleniu planu spłaty ze stwierdzeniem prawomocności.”

Takie określenie daty rozpoczęcia wykonywania planu spłaty wierzycieli nastręcza bowiem najmniej problemów z jej ustaleniem. Niestety należy ono do rzadkości.

Czym jest prawomocność?

Jak widać na powyższych przykładach ustalenie daty prawomocności planu spłaty wierzycieli jest z reguły niezbędne dla określenia daty płatności pierwszej raty planu spłat – czyli daty rozpoczęcia jego wykonywania.

Najprościej rzecz ujmując prawomocność oznacza stan, w którym dane orzeczenie nie może być już zmienione. Orzeczenie nie może być zaś zmienione w sytuacji gdy:

• upłynął termin do wniesienia środka zaskarżenia/odwoławczego;
• wszystkie wniesione środki zaskarżenia/odwoławcze zostały już rozpoznane.

Prawomocność planu spłaty wierzycieli

Ponieważ plan spłaty wierzycieli ustalany jest w drodze postanowienia, jego prawomocność następuje wraz z:

• rozpoznaniem wszystkich wniesionych zażaleń. W tym przypadku postanowienie ustalające plan spłaty wierzycieli staje się prawomocne najpóźniej z chwilą rozpoznania przez sąd okręgowy (jako sąd odwoławczy) ostatniego z wniesionych zażaleń. Przy czym najczęściej zażalenia łączone są do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.
  • zażalenie może być również zwrócone lub odrzucone, co również skutkuje uprawomocnieniem się postanowienia, o ile nie zostały skutecznie wniesione inne zażalenia.
• upływem terminu do wniesienia zażalenia dla wszystkich uprawnionych, tj. zarówno dla upadłego, jak i wierzycieli.

Upływ terminu do wniesienia zażalenia na plan spłaty wierzycieli

• Dla upadłego

W terminie 7 dni licząc od daty ogłoszenia przez sąd postanowienia (odbywa się to na jawnym posiedzeniu) upadły musi złożyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Jeżeli postanowienie zostało wydane na posiedzeniu niejawnym (nie zostało publicznie ogłoszone), to termin ten biegnie od daty doręczenia upadłemu postanowienia – o ile postanowienie nie przyszło już z uzasadnieniem sporządzonym przez sąd z urzędu.

Termin do wniesienia zażalenia również wynosi 7 dnia. Biegnie on od daty otrzymania postanowienia z uzasadnieniem – zarówno sporządzonym na wniosek, jak i z urzędu.

Należy pamiętać, że aby móc wnieść zażalenie, trzeba wcześniej w terminie złożyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia, o ile nie zostało ono sporządzone z urzędu.

• Dla wierzycieli

Przy ustalaniu daty uprawomocnienia się planu spłaty wierzycieli najwięcej problemów sprawia ustalenie daty, w której upłynął termin do wniesienia zażalenia dla wierzycieli. Dotyczy to zwłaszcza postępowań prowadzonych na nowych zasadach, wszczętych po dniu 24 marca 2020 r., ale przed rozpoczęciem funkcjonowania Krajowego Rejestru Zadłużonych – co nastąpiło w dniu 01 grudnia 2021 r.

O tym na jakich zasadach prowadzone jest postępowanie decyduje data złożenia wniosku o upadłość konsumencką, a nie data ogłoszenia upadłości.

Stare zasady

Podobnie jak w przypadku upadłego, wierzyciel ma 7 dni na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem. Termin ten biegnie od daty ogłoszenia postanowienia (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30.1.2019 r., III CZP 76/18). Jeżeli nie było ogłoszenie, tj. postanowienie zostało wydane na posiedzeniu niejawnym, to termin ten biegnie od daty doręczenia postanowienia.

Następnie od daty otrzymania postanowienia wraz z uzasadnieniem ma on 7 dni na wniesienie zażalenia.

Nowe zasady

Postanowienie w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli obwieszcza się:

• w przypadku postępowania wszczętego przed grudniem 2021 r., tj. prowadzonego poza Krajowym Rejestrem Zadłużonych obwieszczenie publikowane było w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
• w przypadku postępowania wszczętego na skutek wniosku złożonego począwszy od dnia 01 grudnia 2021 r., tj. od daty rozpoczęcia funkcjonowania Krajowego Rejestru Zadłużonych, obwieszczenie zamieszcza się w rzeczonym rejestrze. Dotyczy to również postepowań wszczętych przed dniem

Termin do wniesienia zażalenia (7 dni) na postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym biegnie od daty jego obwieszczenia. Postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym sąd od razu z urzędu uzasadnia.

Jeżeli postanowienie zostało ogłoszone na posiedzeniu jawnym podmioty zawiadomione o takim posiedzeniu mają 7 dni licząc od dnia posiedzenia na złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem.

• Wierzycielom niezawiadomionym o posiedzeniu termin biegnie od dnia obwieszczenia. Następnie po otrzymaniu postanowienia z uzasadnieniem każdy wierzyciel ma kolejne 7 dni na wniesienie zażalenia.

Podsumowanie

Jak widać ustalenia dokładnej daty uprawomocnienia się postanowienia ustalającego plan spłaty wierzycieli, a co za tym idzie daty rozpoczęcia wykonywania planu spłaty wierzycieli nie jest tak prostą sprawą jakby się mogło wydawać.

Upadły nie dysponuje bowiem wszystkimi informacjami co do poczynań wierzycieli, jak i sądu. Sam sąd informuje upadłego jedynie o skutecznym wniesieniu zażalenia. Przykładowo sąd nie będzie informował upadłego, że:

• wierzyciel złożył wniosek o uzasadnienie postanowienia,
• wniosek nie został opłacony i wierzyciel został wezwany do uzupełnienia jego braków,
• wezwanie do uzupełnienia zostało odebrane przez wierzyciela dopiero po dwukrotnym awizowaniu,
• wierzyciel uzupełnił braki do których został wezwany,
• uzasadnienie zostało sporządzone po dwóch miesiącach,
• uzasadnienia zostało wysłane do wierzyciela po dwóch tygodniach od jego sporządzenia, a wierzyciel odebrał je po pierwszym awizowaniu,
• wierzyciel wniósł zażalenie, ale z brakami,
• wierzyciel po miesiącu od złożenia zażalenia został wezwany do uzupełnienia braków zażalenia,
• wezwanie do uzupełnienia zostało odebrane przez wierzyciela po dwukrotnym awizowaniu,
• wierzyciel uzupełnił braku,
• po miesiącu zażalenie zostało przekazane do sądu odwoławczego celem jego rozpoznania.

Jak widać na powyższym przykładzie może upłynąć nawet pół roku zanim upadły otrzyma oficjalnie informację o skutecznym wniesieniu zażalenia przez wierzyciela. Następuje to poprzez doręczenia odpisu wniesionego zażalenia.

Sytuacja wygląda lepiej gdy upadły posiada dostęp do sprawy poprzez portal informacyjny sądu. Jeżeli jeszcze nie masz konta, to koniecznie się zarejestruj – link TUTAJ.

Natomiast system Krajowego Rejestru Zadłużonych pozwala już na bieżąco śledzić co dzieje się w sprawie. Oczywiście pod warunkiem, że upadły założy sobie konto w systemie Krajowego Rejestru Zadłużonych – link TUTAJ.

Niektóre sądy (np. warszawski sąd upadłościowy) wydają zarządzenia stwierdzające prawomocność postanowienia ustalającego plan spłaty wierzycieli. Przy czym nie są one wysyłane do upadłego i dostęp do ich treści można uzyskać poprzez Portal Informacyjny, albo fizyczne przejrzenie akt w sądzie. 

Ponadto niektóre sądy po uprawomocnieniu się postanowienia same z siebie informują o tym przesyłając jednocześnie pouczenie co do obowiązków upadłego w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli. 

W przypadku problemów z ustaleniem daty prawomocności planu spłaty wierzycieli najlepiej wystąpić do sądu z wnioskiem o doręczenie odpisu postanowienia ze stwierdzeniem prawomocności. Opłata kancelaryjna wynosi 20 zł, o ile postanowienie to liczy nie więcej jak 10 stron.